W ostatnim czasie głośna stała się sprawa wybuchów gazu. Poczynając od wybuchu w wieżowcu w Gdańsku a kończąc na eksplozji w domku jednorodzinnym, w którym instalacji gazowej w ogóle nie było.

Gazu używamy do gotowania posiłków na kuchenkach gazowych, które stoją prawie w każdej kuchni. Są też piecyki gazowe, często połączone z kuchnią gazową, w których panie domu pieką ciasta i mięsa. Do ogrzewania wody w domach, w których nie ma ciepłej wody z ciepłowni, stosuje się łazienkowe piecyki gazowe (bojlery), podgrzewające zimną wodę.

Gaz ziemny, który rozprowadzany jest po domach w Warszawie, wybucha przy 5% stężeniu w powietrzu. W typowej kuchni ze słabą wentylacją mieszanina wybuchowa utworzy się po 5 - 6 godzinach od odkręcenia kurka kuchenki gazowej. Gaz propan - butan używany w butlach gazowych, eksploduje przy 1,5% zawartości w powietrzu. Wybuch następuje także wtedy, gdy butla nagrzeje się za bardzo. Ponadto, gdy gaz spala się w słabo dotlenionym pomieszczeniu, wytwarza się CO - czad, powodujący zaczadzenie. Wiąże się ściśle z hemoglobiną, powodując niedotlenienie mózgu, utratę świadomości, i śmierć.

Groźny jest też tzw. gaz migrujący. Zimą, gdy ziemia jest zamarznięta, gaz ulatniający się z pękniętej rury pod ziemią nie może się wydostać do atmosfery, więc szuka innej drogi. Do domu może się dostać chociażby poprzez nieszczelności wlotu rur kanalizacyjnych i wodociągowych w piwnicy. To wyjaśnia wspomniany wcześniej wybuch w budynku, w którym nie było instalacji gazowej.

Powodem wzrostu ilości wybuchów gazu są nieszczelne instalacje gazowe. W roku 1978 gazownie zaczęły dostarczać do mieszkań gaz ziemny w miejsce trującego gazu miejskiego, wysokometanowego. Ponieważ gaz miejski jest "mokry" a ziemny nie, po kilkunastu latach wyschło szczeliwo łączące rury i instalacja gazowa stała się nieszczelna. Na wymiane połączeń rur z gwintowanych na spawane potrzeba kilkadziesiąt lat.

Można próbować zapobiec wybuchowi we własnym mieszkaniu. Jednak nigdy nie mamy pewności, że sąsiad nas nie wysadzi w powietrze.

Jednym z najlepszych środków ochrony są detektory gazu. Detektor wyczuwa gaz na wiele wcześniej, za nim utworzy się mieszanka wybuchowa. Sygnalizują to migającym światłem i przeraźliwym dźwiękiem. Bardziej zaawansowane potrafią wyłączyć dopływ gazu do kuchenki i włączają wentylator. Istnieje kilka rodzajów detektorów, czułych na inne rodzaje gazu: gaz ziemny, propan - butan, i czad.

Można też kupić nowoczesną kuchenkę gazową. Są one bezpieczniejsze, zużywają mniej gazu i posiadają dodatkowe urządzenia np. wyłączające dopływ gazu, gdy palnik zgaśnie.

Innym rozwiązaniem jest zakupienie kuchenki elektrycznej i całkowite zrezygnowanie z gazu. Jednak to też wiąże się z dodatkowymi trudnościami. Pomijając ceny tych kuchenek prawdopodobnie będzie trzeba wymienić instalację elektryczną, gdyż ta montowana standartowo nie wytrzyma takiego obciążenia.

Również należy zapewnić należytą wentylację pomieszczeń, w których pracują urządzenia gazowe. Można uszczelnić okna, ale pod żadnym względem nie można zatykać kanałów wentylacyjnych, ponieważ jeden taki kanał może w ciągu doby 100 razy wymienić powietrze w pomieszczeniu. Także nie wolno montować elektrycznych urządzeń wyciągowych w kanałach, z których korzystają inni mieszkańcy domu pod nami, ponieważ taki wentylatorek tak zakłóca cyrkulację powietrza, że w mieszkaniach poniżej kanał staje się bezużyteczny.

Pod żadnym pozorem nie wolno samemu naprawiać instalacji gazowej. Może to doprowadzić do nieprzewidzianych konsekwencji, w tym wybuchu np. nie wolno podłączać kuchenki gazowej gumowym wężem do rury gazowej.

Zaczęto przesuwać główne zawory gazu na zewnątrz budynków. Dzięki temu będzie można szybciej przerwać dopływ gazu do domu, w którym jest uszkodzona instalacja gazownicza.

W wieżowcach będzie się stopniowo zastępować gaz elektrycznością, a w nowo budowanych całkowicie eliminować instalację gazowniczą. Państwo przewidziało na wydatki z tym związane specjalne ulgi.

W takim wypadku nie wolno włączać światła. Najmniejsza iskra i ... Należy szybko otworzyć okno i zakręcić gaz głównym zaworem. Po wywietrzeniu należy zlokalizować źródło ulatniania i usunąć przyczynę awarii lub wezwać fachowca.

Copyright ©2001 Marcin Wudarczyk, Filip Raciborski